Defnydd o'r rhyngrwyd yn y DU yn uwch nag erioed

• Oedolion yn treulio 4 awr y dydd ar-lein ar gyfartaledd wrth i'r coronafeirws newid ein ffordd o gyfathrebu
• Dwywaith cymaint yn defnyddio galwadau fideo i gadw mewn cysylltiad yn ystod y cyfyngiadau symud
• Un o bob tri yn treulio mwy o amser yn gwylio fideos ar-lein na theledu traddodiadol erbyn hyn, a dau o bob pump yn gwneud eu fideos eu hunain
• Ond mae gan naw o bob deg oedolyn ar-lein bryderon ynglŷn â safleoedd ac apiau rhannu fideos

Erbyn hyn, mae oedolion yn y DU yn treulio dros chwarter o'u horiau effro ar-lein – y lefelau uchaf erioed – gyda gwasanaethau fel TikTok a Zoom yn tyfu'n eithriadol, yn ôl astudiaeth ddiweddaraf Ofcom i fywydau ar-lein y wlad.

Mae adroddiad blynyddol Ofcom, Ein Gwlad Ar-lein[1], yn datgelu bod oedolion yn y DU, ym mis Ebrill 2020 pan oedd y cyfyngiadau symud ar eu heithaf, wedi treulio cyfartaledd dyddiol o bedair awr a dau funud ar-lein – i fyny o ychydig yn llai na thair awr a hanner ym mis Medi y llynedd.[2]

Nawr bod pobl yn chwilio am ffyrdd newydd o gadw mewn cysylltiad, o gael gwybodaeth ac adloniant, ac o gadw'n heini yn ystod y pandemig, mae gwasanaethau rhannu fideos a galwadau fideos yn dod yn fwy a mwy poblogaidd.

Mae TikTok yn gadael i ddefnyddwyr greu a rhannu fideos dawnsio, cydwefuso, comedi a thalent byr. Roedd 12.9 miliwn o oedolion wedi ymweld â'r llwyfan ym mis Ebrill, i fyny o 5.4 miliwn ym mis Ionawr. Roedd nifer yr ymwelwyr â Twitch, y llwyfan ffrydio byw poblogaidd i chwaraewyr gemau, wedi codi i 4.2 miliwn, o 2.3 miliwn.

Mae cyfran yr oedolion ar-lein yn y DU sy'n gwneud galwadau fideo wedi dyblu yn ystod y cyfyngiadau symud hefyd. Mae mwy na saith o bob deg yn gwneud galwad fideo unwaith yr wythnos o leiaf. Roedd Houseparty, yr ap sy'n cyfuno galwadau fideo mewn grŵp â gemau a chwisiau, wedi tyfu i 4 miliwn o ymwelwyr sy'n oedolion ym mis Ebrill, o 175,000 ym mis Ionawr. Ond Zoom sydd wedi gweld y twf mwyaf. Dros yr un cyfnod, roedd y llwyfan cyfarfodydd ar-lein wedi tyfu o gyrraedd 659,000 o oedolion yn y DU, i gyrraedd 13 miliwn – cynnydd o bron i 2,000%.

Gwlad o grewyr cynnwys

Mae safleoedd ac apiau fel YouTube, Snapchat, Instagram a TikTok, sy'n gadael i bobl greu, rhannu a llwytho fideos i fyny ar-lein, yn fwy poblogaidd nag erioed.

Yn ôl ein hadroddiad, mae naw o bob deg oedolyn ar-lein a bron i'r holl blant hŷn rhwng 8 a 15 oed wedi defnyddio o leiaf un o'r gwefannau ac apiau hyn yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, a bod llawer yn gwylio fideos sawl gwaith bob diwrnod. Mae traean (32%) o'r oedolion ar-lein bellach yn treulio mwy o amser yn gwylio gwasanaethau rhannu fideos nag ydynt yn gwylio teledu sy'n cael ei ddarlledu.[3]

Nid yn unig ydyn ni'n gwylio, rydyn ni'n creu ac yn darlledu ein cynnwys ein hunain hefyd. Mae dau o bob pum oedolyn (40%) a 59% o blant hŷn sy'n defnyddio safleoedd ac apiau rhannu fideos bellach yn creu ac yn llwytho eu fideos eu hunain i fyny, gan sbarduno twf enfawr mewn cynnwys ffurf-fer wedi'i gynhyrchu gan ddefnyddwyr.

Mae flogio'n fenter broffidiol hefyd. Mae 17% o oedolion sy'n creu ac yn llwytho fideos i fyny yn cael refeniw neu roddion am y fideos.[4] O ganlyniad i'r statws byd-enwog mae rhai flogwyr yn ei ennill, roedd cyfran y plant dan 13 oed ag uchelgais o fod yn 'YouTuber' wedi cynyddu 19% erbyn diwedd 2019 o'i gymharu â 2018.[5] Mae bechgyn yn fwy tebygol o'i ystyried fel gyrfa.

Hefyd mae rhannu fideos a ffrydio byw yn ystod pandemig Covid-19 wedi bod yn ffordd werthfawr i bobl gadw mewn cysylltiad, cael gwybodaeth, a chodi ysbryd. Er enghraifft mae miliynau wedi gwylio a chymryd rhan yn sesiynau Joe Wicks, P.E. with Joe, bob dydd ar YouTube; roedd Twitch wedi cynnal digwyddiad cerddoriaeth elusennol o'r enw Stream Aid i godi arian i'r frwydr yn erbyn Coronafeirws; ac fe wnaeth TikTok ffrydio sesiwn Holi ac Ateb fyw gydag arbenigwyr o Sefydliad Iechyd y Byd.[6]

Sut mae'r pandemig yn newid cyfathrebiadau

Yn ôl astudiaeth Ofcom, cyn pandemig Covid-19 roedd llawer o bobl yn troi eu cefn ar y mathau mwy traddodiadol o gyfathrebu – yn enwedig galwadau llinellau tir a negeseuon testun SMS – ac yn mabwysiadu dulliau newydd.

Yn ystod y 12 mis hyd at fis Chwefror 2020, roedd mwy o oedolion ar-lein o lawer yn anfon negeseuon testun bob dydd gan ddefnyddio amrywiaeth o lwyfannau negeseuon ar-lein (52%) fel WhatsApp a Facebook Messenger, yn hytrach nag SMS (41%) ac e-bost (26%). Roedd y defnydd dyddiol o alwadau llais ar-lein (31%) dim ond ychydig yn is na galwadau symudol (38%).

Mae'n ymddangos bod y pandemig wedi cyflymu'r broses o ddibynnu ar wasanaethau ar-lein i gadw mewn cysylltiad â ffrindiau a theulu. Erbyn hyn mae mwy na saith o bob deg oedolyn ar-lein yn y DU yn gwneud galwad fideo o leiaf unwaith yr wythnos, i fyny o 35% cyn y cyfyngiadau symud. Gwelir y tueddiad hwn yn arbennig o amlwg ymysg defnyddwyr hŷn y rhyngrwyd; roedd cyfran yr oedolion ar-lein 65+ oed sy'n gwneud o leiaf un alwad fideo bob wythnos wedi codi o 22% ym mis Chwefror 2020 i 61% ym mis Mai 2020.

Mae cyfran yr oedolion yn y DU sydd wedi defnyddio gwasanaethau ar-lein sefydledig i wneud galwadau fideo o leiaf unwaith yr wythnos yn ystod y cyfyngiadau symud wedi dyblu– roedd WhatsApp wedi cyrraedd 49% ym mis Mai (i fyny o 20% ym mis Chwefror); Facebook Messenger ar 41% (i fyny o 18%); a FaceTime ar 30% (i fyny o 13%).

Ond y gwasanaethau sydd wedi gweld y cynnydd mwyaf aruthrol yn eu defnydd yw Zoom (a oedd yn cyrraedd 659,000 o oedolion sy’n defnyddio’r rhyngrwyd ym mis Ionawr, ac 13 miliwn ym mis Ebrill); Microsoft Teams (3 miliwn o'i gymharu â 6.5 miliwn); a Houseparty (175,000 o'i gymharu â 4 miliwn).

Hyderus ond gofalus

I lawer o oedolion a phlant, mae gwylio neu greu cynnwys ar safleoedd neu apiau rhannu fideos yn brofiad cadarnhaol.[7] Ond mae gan 87% o oedolion – a 79% o blant rhwng 8 a 15 oed – bryderon ynglŷn â phlant yn defnyddio'r llwyfannau hyn. Ymysg y prif bryderon mae trolio neu fwlio, cynnwys niweidiol neu anaddas i oedran, a chael negeseuon preifat gan bobl ddieithr.[8]

Mae ymddiriedaeth oedolion mewn safleoedd i dynnu cynnwys anghyfreithlon, sarhaus a niweidiol wedi cynyddu saith pwynt canran ers y llynedd, i 54%. Serch hynny, mae'r rhan fwyaf o oedolion (57%) yn parhau i gefnogi rhagor o reoleiddio ar lwyfannau rhannu fideos (64% yn 2019).

Mae Ofcom yn paratoi ar gyfer ysgwyddo cyfrifoldebau newydd o ran rheoleiddio llwyfannau rhannu fideos yn y DU. Yr haf hwn, byddwn yn cyhoeddi cais am dystiolaeth i ddylanwadu ar ein canllawiau ar y mesurau dylai llwyfannau eu rhoi ar waith i ddiogelu defnyddwyr rhag cynnwys niweidiol.

Dywedodd Yih-Choung Teh, Cyfarwyddwr Strategaeth ac Ymchwil Ofcom: "Mae'n bosib y bydd y cyfyngiadau symud yn cael effaith barhaol ar y byd digidol. Mae Coronafeirws wedi newid ein ffordd o fyw, o weithio ac o gyfathrebu ar-lein yn llwyr, gyda miliynau o bobl yn defnyddio gwasanaethau fideo ar-lein am y tro cyntaf erioed.

"Wrth i'r ffordd rydyn ni'n cyfathrebu ddatblygu ac wrth i bobl ehangu eu gorwelion ar-lein, ein rôl ni yw helpu i wneud yn siŵr bod profiad pobl yn un cadarnhaol a'u bod yn ddiogel, ac yn cael eu gwarchod."

DIWEDD

NODIADAU I OLYGYDDION

1. Mae Ein Gwlad Ar-lein yn casglu ynghyd yr ymchwil a gynhyrchwyd gan Ofcom a darparwyr trydydd parti; caiff trosolwg o'n methodoleg ei gyhoeddi fel atodiad i'r adroddiad hwn. Mae'r adroddiad yn cynnwys ymchwil newydd a gynhaliwyd gan Populus yn 2020 ar lwyfannau rhannu fideos a gwasanaethau cyfathrebu ar-lein. Mae'r ffynonellau trydydd parti yn cynnwys Comscore, partner sydd wedi'i gymeradwyo gan UKOM ar gyfer mesur cynulleidfaoedd cyfryngau ar-lein ers 2012, a Kids Insight UK, adnodd mewnwelediadau ac ymchwil y farchnad ar blant rhwng 3 a 18 oed.

   Ar wahân, rydyn ni hefyd wedi cyhoeddi ein hymchwil blynyddol ar bryderon defnyddwyr y rhyngrwyd ynglŷn ag elfennau niweidiol ar-lein posibl a'u profiadau ohonynt, a gomisiynwyd ar y cyd â Swyddfa'r Comisiynydd Gwybodaeth, a'n Hadroddiad ar Agweddau Oedolion a’u Defnydd o Gyfryngau 2020.

2. Mae hyn yn codi i dros hanner (57%) yr oedolion rhwng 18 a 24 oed. Roedd yr oedolion yn y DU a oedd wedi ymweld â YouTube wedi treulio cyfartaledd o 28 munud a 52 eiliad y dydd ar y safle ym mis Medi 2019; roedd pobl rhwng 18 a 24 oed wedi treulio dros ddwywaith cymaint o amser (awr a phum munud). Yn ystod y cyfyngiadau symud (mis Ebrill 2020), cododd yr amser dyddiol cyfartalog sy'n cael ei dreulio ar YouTube i 43 munud a 7 eiliad ymysg oedolion sy'n ymweld â'r safle, ac i awr a 32 munud ymysg pobl rhwng 18 a 24 oed (nid yw hyn yn cynnwys y defnydd o YouTube drwy setiau teledu).
3. Pobl rhwng 18 a 24 oed yw'r grŵp sy'n treulio'r mwyaf o amser ar-lein o hyd (cyfartaledd o 5 awr a 4 munud y dydd ar-lein ym mis Ebrill 2020).
4. O ran y rhai a oedd wedi dweud eu bod yn ennill rhyw fath o refeniw drwy lwytho eu fideos i fyny, roedd 57% rhwng 18 a 34 oed, 38% rhwng 35 a 54 oed, a 5% dros 55 oed. Ymysg y ffynonellau refeniw mae partneriaeth ffurfiol â brand, rhoddion gan gwmnïau a brandiau yn gyfnewid am eu hyrwyddo, refeniw hysbysebion, a rhoddion ariannol neu daliadau tanysgrifio gan wylwyr/dilynwyr. Roedd cyfran uwch o ddynion sy'n llwytho fideos i fyny wedi dweud eu bod yn ennill refeniw (21%) o'u cymharu â menywod (13%).
5. Ffynhonnell: Kids Insights UK, Ch4 2018 a 2019
6. Yn yr un modd, mae llawer o lwyfannau rhannu fideos wedi cyflwyno nodweddion cynnyrch newydd yn gyflym, mewn ymateb i bandemig y coronafeirws. Roedd Instagram wedi cyflwyno stori i bawb i helpu'r rhai sy'n cadw pellter cymdeithasol i gysylltu ag eraill gan ddefnyddio sticer 'Stay Home'. Mae her #IsolationGames TikTok yn cysylltu defnyddwyr ag athletwyr Team GB, ac mae Snapchat wedi ffurfio partneriaeth â Sefydliad Iechyd y Byd i lansio hidlydd sy'n hyrwyddo awgrymiadau a chanllawiau diogelwch y Sefydliad.
7. Rhesymau dros greu fideos ar gyfer safleoedd neu apiau rhannu fideos
   
   



8. Pryderon oedolion a phlant o ran plant yn defnyddio llwyfannau rhannu fideos