Mis Hanes Pobl Dduon yw mis Hydref, pan fyddwn yn amlygu ac yn dathlu llwyddiannau pobl Dduon yn y DU.
Rydyn ni'n meddwl ei fod yn gyfle perffaith i edrych ar fomentau tirnod i bobl a diwylliant Du yn y byd teledu Prydeinig.
Mae'n bwysig cadw mewn cof na fu rhai disgrifiadau a phortreadau o bobl Dduon a diwylliant du ar y teledu dros y blynyddoedd yn gadarnhaol. Yn wir, wrth edrych yn ôl, gellir gweld bod rhai o'r rhain yn drafferthus i ryw raddau, yn enwedig yn unol â safonau heddiw. Ond ochr yn ochr â'r rhain rydym wedi gweld enghreifftiau gwerthfawr o gynrychiolaeth a chyfraniad cadarnhaol ar draws ystod o genres, sy'n parhau i ysbrydoli cenedlaethau o bobl Dduon greadigol a theledu prif ffrwd nawr ac yn y dyfodol.
Rydym wedi dewis deg moment deledu arwyddocaol sy'n helpu i dynnu sylw at y cyfraniad y mae pobl Dduon wedi'i wneud ar ein sgriniau teledu, yn ogystal â rhai cerrig milltir allweddol mewn cynrychiolaeth o bobl Dduon, o'r 1950au hyd heddiw.
1956 – Darlledwyd A Man From The Sun, drama am brofiadau pobl o'r Caribî yr oeddent newydd ymgartrefu yn y DU, gan y BBC. Er yr oedd pobl Dduon wedi ymddangos yn gynharach ar deledu yn y DU, dywedir mai'r rhaglen hon yw'r darlun cyntaf o fywydau pobl Dduon yn y DU. Seren y rhaglen oedd Cy Grant, yr ystyriwyd mai ef y person Du cyntaf i ymddangos yn rheolaidd ar deledu'r DU.
1968 – Barbara Blake Hannah, newyddiadurwr ac actifydd a anwyd yn Jamaica, oedd y person Du cyntaf i ymddangos ar deledu'r DU mewn rôl na fu'n adloniant, fel cyflwynydd ar y rhaglen newyddion a materion cyfoes ITV Tonight with Eamonn Andrews. Rhagflaenodd ei hymddangosiad Syr Trevor MacDonald, sef y darllenwr newyddion Du cyntaf i ymddangos ar deledu'r DU ym 1973.
1976 – Lansiodd ITV The Fosters, y comedi sefyllfa gyntaf ym Mhrydain gyda holl aelodau'r cast yn ddu. Canolbwyntiodd y sioe, a gynhyrchwyd gan London Weekend Television, ar deulu sy'n byw yn ne Llundain, ac roedd yn cynnwys y digrifwr a'r actor Lenny Henry mewn rôl gynnar, ochr yn ochr â Norman Beaton – a aeth ymlaen i ymddangos yn Desmond's ar Channel 4. Roedd y sioe honno, a lansiwyd ym 1999 ac wedi'i osod mewn siop barbwr yn Peckham, hefyd yn cynnwys cast a oedd yn Ddu yn bennaf. Aeth ymlaen i fod yn gomedi sefyllfa hiraf Channel 4 o ran nifer y penodau.
1978 – Darlledodd y BBC yr opera sebon Empire Road. Hon oedd y gyfres deledu Brydeinig gyntaf i gael ei chreu, ei hysgrifennu, ei actio a'i chyfarwyddo'n bennaf gan bobl Dduon. Roedd yn ddarlun o fywydau pobl Affricanaidd-Caribïaidd, ac yn cynnwys cast o drigolion Dwyrain Indiaidd a De Asiaidd stryd yn Birmingham.
1981 – Darlledwyd y gyfres heddlu fer Wolcott ar ITV. Roedd y rhaglen a osodwyd yn Llundain yn arwyddocaol gan iddi gynnwys George Harris fel yr actor Du cyntaf i bortreadu'r brif ran mewn drama heddlu yn y DU.
1985 – Cyflwynodd Eastenders ar y BBC ei deulu Du cyntaf, y Carpenters, i Albert Square. Ac yn 1988 cyflwynodd opera sebon fawr arall Prydain, Coronation Street, Shirley Armitage, ei gymeriad Du rheolaidd cyntaf, a chwaraewyd gan yr actores Lisa Lewis.
1996 – Lansiodd y BBC Black Britain, ei rhaglen newyddion a materion cyfoes cyntaf yn benodol ar gyfer gwylwyr duon. Cyflwynwyd y rhaglen ar ôl i adroddiad mewnol y BBC rybuddio y dylai wneud mwy i ddarparu ar gyfer cynulleidfaoedd Duon.
2003 – Darlledwyd 3 Non Blondes ar BBC Three. Yn sioe sgets camera cudd gyda'r comediwyr Jocelyn Jee Essien, Tamika Empson a Ninia Benjamin, dyma oedd y sioe gyntaf o'i math i gynnwys cast merched Duon i gyd.
2020 – Perfformiodd y grŵp dawns Diversity drefn yn ystod pennod o Britain's Got Talent, a ysbrydolwyd gan y mudiad Black Lives Matter yn sgil marwolaeth George Floyd yn yr Unol Daleithiau. Fe ysgogodd y perfformiad hwn 24,500 o gwynion i Ofcom. Aseswyd y cwynion hyn ond y canfyddiad oedd na warantwyd unrhyw ymchwiliad.
2021 – Darlledwyd cyfres raglenni Black to Front Channel 4, a welodd doniau duon yn cymryd allbwn y sianel drosodd o flaen a'r tu ôl i'r camera. Ymhlith amrywiaeth o raglenni, gwelodd yr amserlen ddychweliad un tro y sioe foreol The Big Breakfast, wedi'i chyflwyno y tro hwn gan Mo Gilligan ac AJ Odudu - roedd mor boblogaidd mae wedi dod yn ôl ar gyfer darllediadau pellach ar Channel 4 ers hynny. O ganlyniad i Black to Front comisiynwyd nifer o sioeau eraill gan y darlledwr hefyd.